Đồng phạm trong vụ án giết người thuộc đối tượng tội phạm được pháp luật hình sự điều chỉnh. Việc xác định tư cách đồng phạm, trách nhiệm hình sự đối với đồng phạm nhằm giúp xác định được đúng tội danh và làm sáng tỏ tư cách đồng phạm trong vụ án giết người. Phạm tội có tổ chức là một hình thức đồng phạm có sự cấu kết với nhau một cách chặt chẽ. Phạm vi bài viết dưới đây sẽ giúp bạn đọc tìm hiểu thêm về đồng phạm trong vụ án giết người hay còn gọi là giết người có tổ chức.
Tội giết người là gì?
Hành vi cố ý tước đoạt tính mạng của người khác một cách trái pháp luật. Hành vi tước đoạt tính mạng người khác được hiểu là hành vi có khả năng gây ra cái chết cho con người, chấm dứt sự sống của họ. Hậu quả của hành vi trái luật này là hậu quả chết người.
Khung hình phạt Tội giết người Điều 123 Bộ luật hình sự
Điều 123 BLHS năm 2015 quy định các khung hình phạt sau đây:
Khung 1
Người nào giết người thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình:
a) Giết 02 người trở lên;
b) Giết người dưới 16 tuổi. Căn cứ để xác định tuổi nạn nhân là giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, chứng minh nhân dân;
c) Giết phụ nữ mà biết có thai: nạn nhân bị giết là người đang có thai mà người phạm tội đã biết rõ điều đó (có thể tự nhận biết hoặc nghe thông tin từ người khác). Nếu nạn nhân là người tình của người phạm tội và việc giết người đó nhằm mục đích chối bỏ trách nhiệm của y đối với nạn nhân thì thuộc trường hợp giết người vì động cơ đê hèn; nếu giết người phụ nữ mà không biết rõ là có thai nhưng thực tế nạn nhân là người có thai thì phải chịu trách nhiệm về tình tiết tăng nặng TNHS “phạm tội đối với phụ nữ có thai” (điểm i khoản 1 Điều 52 BLHS năm 2015);
d) Giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân:
Giết người đang thi hành công vụ là trường hợp giết người mà nạn nhân là người đang thi hành nhiệm vụ do cơ quan Nhà nước, tổ chức xã hội giao cho vì lợi ích chung của Nhà nước, xã hội như: thầy giáo đang giảng bài hoặc coi thi, cán bộ Thuế đang thu thuế, cán bộ Kiểm lâm đang bảo vệ rừng…
Giết người vì lý do công vụ của nạn nhân thể hiện nhiệm vụ mà nạn nhân được giao có ảnh hưởng trực tiếp đến người phạm tội, nên thủ phạm đã chủ động giết nạn nhân, có thể hành vi phạm tội xảy ra trước hoặc sau khi thực thi công vụ. Người phạm tội với động cơ có thể nhằm ngăn cản nạn nhân thi hành công vụ, hoặc có thể là để trả thù nạn nhân vò nạn nhân đã thi hành công vụ đó;
e) Giết ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình:
– Ông, bà gồm ông bà nội (người sinh ra bố của thủ phạm), ông, bà ngoại (người sinh ra mẹ của thủ phạm);
– Cha, mẹ được hiểu là cha mẹ đẻ hoặc cha mẹ nuôi. Cha, mẹ đẻ là người đã sinh ra người phạm tội. Cha, mẹ nuôi là người nhận người phạm tội làm con nuôi được pháp luật thừa nhận;
– Người nuôi dưỡng là người chăm sóc, quản lý, giáo dục người phạm tội như vai trò của bố mẹ mình;
– Thầy giáo, cô giáo của mình là người trực tiếp giảng dạy mình về văn hóa, chuyên môn, nghề nghiệp,v..v.
f) Giết người mà liền trước đó hoặc ngày sau đó lại phạm một tội rất nghiêm trọng hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng: Phạm tội rất nghiêm trọng hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng phải đi liền trước hoặc ngay sau khi giết người xét về mặt thời gian; có thể vừa chấm dứt tội phạm trước đã thực hiện ngay tội phạm sau.
g) Giết người để thực hiện hoặc che giấu một tội phạm khác gồm hai trường hợp: Một là, giết người để thực hiện một tội phạm khác, thể hiện mục đích của người phạm tội muốn thực hiện một tội phạm khác nhưng có người cản trở, khó khăn nên phải giết họ thì mới có điều kiện thực hiện tội phạm khác. Như vậy, việc giết người được thực hiện trước khi tiến hành một tội phạm khác.
Ví dụ: giết người bảo vệ để tuần sau vào kho trộm cắp tài sản, giết cán bộ kiểm lâm để vào rừng khai thác gỗ…Hai là, giết người để che giấu một tội phạm khác là người phạm tội sau khi phạm một tội nào đó nhưng sợ bị phát hiện, bị tố cáo nên đã giết người. Như vậy, việc giết người được thực hiện sau khi đã phạm một tội khác như người phạm tội sau khi hiếp dâm, sợ nạn nhân tố cáo nên đã giết nạn nhân…;
h) Để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân: như tim, gan, thận…Hành vi giết người để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân với bất kỳ mục đích nào như nghiên cứu khoa học hay lấy một bộ phận cơ thể cho người khác nhằm cứu sống một người khác,..v..v..đều là phạm tội;
i) Thực hiện phạm tội một cách man rợ là trường hợp giết người một cách dã man, tàn ác mà người phạm tội được coi là không còn tính người, như giết người sau đó chặt nạn nhân ra từng khúc, móc mắt, moi gan,..v…v..hoặc trước khi giết người đã gây cho nạn nhân đau đớn như: chặt chân, chặt tay…;
j) Bằng cách lợi dụng nghề nghiệp là trường hợp người phạm tội đã sử dụng khả năng chuyên môn, nghiệp vụ của mình để giết người như thầy thuốc lợi dụng chữa bệnh đã tiêm thuốc hoặc cho nạn nhân uống thuốc gây chết người, người lái đò giả làm đắm đò để giết nạn nhân;
k) Bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người là trường hợp: người phạm tội sử dụng các thủ đoạn nguy hiểm cũng như dùng các loại công cụ, phương tiện có khả năng gây nên cái chết cho nhiều người cùng một thời gian như: ném lựu đạn vào chợ, vào rạp hát; hoặc cho thuốc độc vào bể nước của gia đình…Các hành động này có khả năng làm chết nhiều người mặc dù hậu quả có thể chưa xảy ra;
l) Thuê giết người hoặc giết người thuê:
– Thuê giết người là trường hợp thủ phạm không trực tiếp hành động, mà giấu mặt, dùng tiền hoặc lợi ích vật chất, tinh thần để yêu cầu người khác thực hiện hành vi phạm tội giết người.
– Giết người thuê là hành vi của một người nào đó trong ý thức ban đầu không muốn giết người nhưng vì được người khác thuê, nếu thực hiện hành vi giết người theo yêu cầu của người thuê, thì sẽ nhận được những lợi ích nhất định nên đã thực hiện hành vi giết người;
m) Có tính chất côn đồ là trường hợp giết người có tính hung hãn cao độ, coi thường tính mạng của người khác; giết người không có nguyên cớ hoặc giết người vì lý do nhỏ nhen; giết người một cách hung hăng, tàn bạo, coi thương mọi người…;
n) Có tổ chức là trường hợp có từ 02 người trở lên câu kết chặt chẽ với nhau cùng thực hiện tội phạm giết người (xem khoản 3 Điều 20).
o) Tái phạm nguy hiểm: giết người trong trường hợp tái phạm nguy hiểm là người phạm tội trước đây đã bị kết án về tội rất nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng do lỗi cố ý, chưa được xóa án tích mà lại phạm tội giết người. Hoặc trường hợp đã tái phạm, chưa được xóa án tích mà lại phạm tội giết người;
p) Vì động cơ đê hèn là trường hợp giết người có tính ích kỷ cao, phản trắc, bội bạc…với những người quen hoặc những người thân trong gia đình, họ hàng như giết để cướp vợ, để cướp chồng của nạn nhân; giết người tình của mình để trốn tránh trách nhiệm hôn nhân; giết người đã giúp đỡ mình, cho vay tiền, cho mượn đồ đạc trong những lúc khó khăn để khỏi phải trả ơn, trả nợ…
Khung 2
Quy định hình phạt tù từ 07 năm đến 15 năm áp dụng đối với các trường hợp phạm tội không thuộc các trường hợp quy định ở khoản 1 Điều luật này, hoặc không có tình tiết giảm nhẹ đặc biệt.
Hình phạt bổ sung: Người phạm tội còn có thể bị cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, phạt quản chế hoặc cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm.
Các yếu tố cấu thành tội giết người?
Mặt khách quan của tội giết người
Hanh vi khách quan của tội giết người là hành vi dùng mọi thủ đoạn nhằm làm cho người khác chấm dứt cuộc sống.Tuy nhiên, cần phân biệt với các trường hợp: nếu làm chết chính bản thân mình thì bị coi là tự tử hoặc tự sát; nếu vì vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng mà làm chết người khác thì cấu thành tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.
Mặt chủ quan của tội giết người
Người phạm tội giết người luôn thực hiện tội phạm này với lỗi cố ý (cố ý trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp).
Khách thể của tội giết người
Hành vi của người phạm tội giết người đã xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe của con người.
Chủ thế của tội giết người
Chủ thể của tội giết người là chủ thể thường. Nghĩa là bất kỳ người nào từ 14 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự đều có thể trở thể của tội giết người.Theo quy định tại Điều 12 của Bộ luật hình sự, thì người từ đủ 14 tuổi trở lên có năng lực trách nhiệm hình sự về tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội đặc biệt nghiêm trọng. Từ 16 tuổi trở lên: Chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm.
Đồng phạm là gì? giết người có tổ chức là như thế nào?
Đồng phạm là gì?
Theo quy định (Điều 17 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017), đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.
Đồng phạm không phải là tình tiết tăng nặng, cũng không phải là tình tiết định khung, nhưng trong một số trường hợp, đồng phạm có ý nghĩa rất lớn đến việc xác định có dấu hiệu tội phạm.
Đồng phạm trong vụ án giết người được hiểu như thế nào?
Giết người là hành vi trái pháp luật, cố ý tước đi mạng sống của người khác.
Đồng phạm trong vụ án giết người là những người trực tiếp hoặc không trực tiếp bằng hành động hoặc không hành động cùng cố ý thực hiện hành vi phạm tội và dẫn đến hậu quả giết người.
Đồng phạm trong vụ án giết người được thực hiện từ hai người trở lên. Nhóm người này thực hiện quá trình từ lúc lên kế hoạch, thỏa thuận và bàn bạc cùng nhau để đi đến mục đích cuối cùng là lấy đi tính mạng của người khác.
Đồng phạm thể hiện quy mô đối tượng trong một vụ án giết người. Họ có chung mục đích và có hành động chặt chẽ để đạt được mục đích nhưng hậu quả là gây ảnh hưởng đến tính mạng của người khác.
Tội danh đồng phạm trong vụ án giết người đã được Tòa án giải quyết và có các án lệ về loại tội này chẳng hạn như Án lệ số 17/2018/AL về tình tiết có tính chất côn đồ trong tội giết người có đồng phạm.
Hành động giết người được xuất phát từ những mâu thuẫn trong đời sống. Đó có thể là mâu thuẫn của chính người gây án hoặc từ bản thân những người đồng phạm.
Các loại đồng phạm
Đồng phạm được thực hiện bằng các hình thức như sau:
Người tổ chức là người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy việc thực hiện tội phạm.
Người thực hành là người trực tiếp thực hiện tội phạm.
Người xúi giục là người kích động, dụ dỗ, thúc đẩy người khác thực hiện tội phạm.
Người giúp sức là người tạo điều kiện tinh thần hoặc vật chất cho việc thực hiện tội phạm.
Dịp Xuân Canh Tý ( năm 2020) vừa qua xảy ra một vụ án giết người mà người gây án là Lê Quốc Tuấn (tức Tuấn Khỉ). Do phát sinh mâu thuẫn trong việc chơi sới bạc mà Tuấn đã xả súng bắn chết 5 người và bỏ trốn. Cơ quan cảnh sát điều tra tra lệnh truy nã đối với Tuấn.
Trong quá trình bỏ trốn (khoảng 15 ngày) có rất nhiều người nghi ngờ về quá trình sinh hoạt của Tuấn. Ai là người che giấu nơi ẩn náu và tiếp tế lương thực, nơi ở, nơi sinh hoạt của hắn.
Trong vụ án này tuy những người đồng phạm không trực tiếp giết người nhưng họ đã có hành vi bao che, mặc dù biết được nơi kẻ phạm tội đang ẩn trốn nhưng họ không báo cho cơ quan công an để bắt giữ. Đây được xem là người giúp sức trong vụ án giết người.
Cấu thành tội đồng phạm giết người có tổ chức
Về mặt khách quan
Đồng phạm có từ hai người trở lên tham gia vụ án giết người. Nếu chỉ thực hiện hành vi riêng lẻ thì không gọi là đồng phạm.
Đồng phạm là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự, có đầy đủ nhận thức về hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội và có khả năng điều khiển hành vi.
Về mặt chủ quan
Lỗi ở đây được xác định là lỗi cố ý. Đồng phạm cùng thực hiện, thỏa thuận và thống nhất mục tiêu của mình, dù biết được hành vi của mình gây nguy hiểm đến xã hội đặc biệt là tính mạng của con người nhưng họ vẫn để mặc hậu quả xảy ra.
Trong quá trình cố ý cùng thực hiện một tội phạm, mục đích phạm tội của mỗi người đồng phạm có thể khác nhau.
Hình thức xử phạt tội đồng phạm giết người
Mức xử phạt đối với tội danh giết người có tổ chức bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình theo quy định (Điều 123 Bộ Luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017).
Cách thức xử lý
Khi phát hiện tội phạm giết người, cơ quan điều tra sẽ khoanh vùng tội phạm và bắt giữ những đồng phạm có liên quan đến vụ án.
Tiến hành điều tra, lấy lời khai đồng phạm để làm sáng tỏ vụ án, truy cứu tội danh.
Tùy từng mức độ đồng phạm (người giúp sức, người xúi giục,…) sẽ là căn cứ xem xét và định tội danh cho những người đồng phạm.
Hình thức xử phạt
Theo (Điều 58 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung 2017) mức hình phạt trong trường hợp đồng phạm được quy định như sau:
Khi quyết định hình phạt đối với những người đồng phạm, Tòa án phải xét đến tính chất của đồng phạm, tính chất và mức độ tham gia phạm tội của từng người đồng phạm.
Các tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng hoặc loại trừ trách nhiệm hình sự thuộc người đồng phạm nào, thì chỉ áp dụng đối với người đó.
Phạm tội có tổ chức là hình thức đồng phạm có sự cấu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm. Phạm tội giết người có tổ chức là hành vi giết người có đồng phạm. Đây là tội danh được luật hình sự quy định.
Trên đây là toàn bộ tư vấn của Luật Rong Ba về giết người có tổ chức. Nếu như bạn đang gặp phải khó khăn trong quá trình tìm hiểu về giết người có tổ chức và những vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ Luật Rong Ba để được tư vấn miễn phí. Chúng tôi chuyên tư vấn các thủ tục pháp lý trọn gói, chất lượng, uy tín mà quý khách đang tìm kiếm.
